EP09

EP09 - normalnotorowa elektryczna lokomotywa pasażerska produkcji polskiej.

Lokomotywy EP09 powstawały w Pafawagu we Wrocławiu. Pierwsza lokomotywa tego typu została zbudowana w 1986 roku i otrzymała oznaczenie fabryczne 104E.

Lokomotywy te zaprojektowane były do prowadzenia pociągów pasażerskich z prędkością do 160 km/h szczególnie po Centralnej Magistrali Kolejowej (z Warszawy do Katowic i Krakowa), gdzie są dominującym typem taboru trakcyjnego do dziś. Po podniesieniu prędkości drogowej do 160 km/h na fragmentach linii kolejowej z Warszawy do Poznania EP09 znalazły zastosowanie także przy prowadzeniu pociągów ekspresowych na tej trasie. Lokomotywy serii EP09 można spotkać podczas służby na pociągach spółki PKP InterCity w rejonie Warszawy, Trójmiasta, Górnego Śląska, Krakowa, Szczecina, Poznania, Wrocławia i Bielska-Białej.

Seria EP09 miała mieć rozruch elektroniczny oparty na tyrystorach, ale zastosowano rozruch oporowy. Wśród innych polskich lokomotyw wyróżnia się hamulcem elektrodynamicznym. Niektóre EP09 mają klimatyzację. Podczas produkcji kolejnych lokomotyw tej serii wprowadzano różne zmiany konstrukcyjne, co powoduje, że praktycznie każda EP09 różni się czymś od pozostałych.

Zbudowano w sumie 47 sztuk tych lokomotyw. Pierwsza miała oznaczenie fabryczne 104E, druga 104Ea, a pozostałe 104Eb. Ostatnie dwie lokomotywy (EP09-046 i EP09-047) weszły do służby w 1997 roku. Do dnia dzisiejszego wszystkie lokomotywy są czynne i znajdują się na stanie lokomotywowni Warszawa Olszynka Grochowska oraz Kraków Prokocim. Od grudnia 2005 do stycznia 2008 roku lokomotywy tej serii przemalowywane były w czerwono-biało-niebieskie barwy właściciela czyli PKP Cargo. W połowie czerwca 2007 PKP Intercity wprowadziło nowy schemat malowania lokomotyw w granatowe barwy z logo PKP Intercity na boku. Malowanie takie zostało zastosowane, aby upodobnić je do wagonów w nowym malowaniu PKP Intercity. Pierwszą lokomotywą w tych barwach jest elektrowóz EP09-007. Lokomotywy te używane są do prowadzenia pociągów spółki PKP Intercity. W 2004 roku pojawiły się plany modernizacji tych lokomotyw. Obecnie EP09 jest modernizowana w ZNLE w Gliwicach. Lokomotywa EP09 jest nazywana Dziewiątką (od cyfry) i EPoką (od liter).